نقش ارتباط آیات سوره ها در شکل گیری اهداف و مقاصد آن از دیدگاه علامه طباطبایی

پایان نامه
چکیده

عدم توجه به ارتباط میان اجزای کلام گوینده ما را در بازیابی مقصود سخن او ناکام می سازد. فهم کلام خداوند نیز به مانند سایر محاورات،از نگرش مجموعی به تمامی اجزای تشکیل دهنده سخن حاصل می شود. عده ای از دانشمندان علوم قرآنی،در خصوص تناسب آیات وارتباط میان آنها سخن گفته اند وبخش هایی از کتب خود را به واگویی تناسب موجود میان سور اختصاص داده اند که بیشتر ناظر به تناسب پایان یک سوره با ابتدای سوره بعدی یا تناسب میان موضوعات مطرح در سور ومواردی از این قبیل است.در این میان علامه طباطبایی وتفسیر اواز جایگاه ممتازی برخوردار است.زیرا ایشان با فرض حجیّت الفاظ قرآن وتبادر معنای سخن به ذهن مخاطب از طریق همین الفاظ، به تفسیری ارتباط گونه پرداخته است.علامه با تکیه بر اعتقاد به تشخّص هر سوره وبا استمداد از مسیری که پیوند آیات از ابتدا تا انتهای هر سوره ترسیم می کند،توانسته به هدف هر سوره دسترسی پیدا کند.رسیدن به اغراض در تفسیر او طّی فرایندی چهار مرحله ای انجام می شود؛مرحله اول برقراری ارتباط میان اجزای هر آیه که با کمک از ارتباطات نحوی از قبیل فای تفریع،استثناءو...صورت می گیرد. مرحله دوم برقراری ارتباط میان دو آیه مجاور است.در مرحله سوم بر اساس ساختارهای هماهنگ قسم وجواب قسم یا شرط وجواب شرط وگاه بر اساس موضوع ومحتوای یکسان وگاه با کمک از اصول سخنوری،ارتباط میان گروه های آیات را بازگو می کندودر پایان نیز، برآیند موضوعات میان گروه های آیات،شکل دهنده غرض سوره است. در این بین برخلاف عقیده محکم علامه به برقراری ارتباط میان آیات،شاهد بروز نظریه ای از ایشان مبنی بر انحصار تحقّق سیاق واحد،در میان آیات یکپارچه در نزول هستیم.یعنی ایشان سیاق لازم برای پیوندوارتباط میان آیات را،در آیاتی که دفعتا نازل شده اند میسّر می داندوسعی برای پیوند دادن آیات متفرق در نزول را تلاشی بیهوده قلمداد می کند.زیرا اگر آنها با یکدیگر پیوند داشتند،یکجا نازل می شدند.این نظریه از سوی علامه به این جهت از اهمیّت برخوردار است که آیات متفرق درنزول به دلیل عدم تحقق سیاق نمی توانند غرض واحدی را تحقق بخشند واز این روست که ایشان سوره بقره را به علت طیف نزول 23سال آن،فاقد غرض واحد می داند. کلید واژه: علامه طباطبایی، ارتباط میان آیات، غرض سوره،تناسب

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقش ارتباط آیات سوره ها در شکل گیری اهداف و مقاصد آن از دیدگاه علامه طباطبایی

نزول قرآن به عنوان آخرین کتاب آسمانی،سر منشا هدایت تمامی آحاد بشر است که با فهم دقیق آیات وپی بردن به اهداف ومقاصد سوره های آن میتوان به سر منزل مقصود و وصال محبوب رسید. فهم واستنباط مقاصد سوره ها مستلزم فهم تمام آیات درکنار یکدیگر و یکپارچه دیدن پیکره مرتبط ومنسجم آیات ولحاظ کردن زمینه وسیاق آیات در جهت فهم آن است. البته برای رسیدن به این مهم،یعنی ارائه اهداف سوره های قرآن،اندیشمندان وپژوهشگرا...

بررسی دو نگرش سعید حوی و علامه طباطبایی در تناسب و پیوستگی آیات و سوره ها

در سال های اخیر، نگرش جامعه گرایانه به سور و آیات قرآن، یافتن تناسب و ارتباط میان آنها، و تلاش برای سامان دادن آیات حول یه هدف واحد، مورد توجه خاص قرآن پژوهان و علاقه مندان به معارف قرآنی قرار گرفته است. این نگرش، واکنشی است در برابر شبهات برخی خاورشناسان که قرآن را حاوی پیام ها و نظریه هایی پراکنده و مطالبی متنوع می دانند. در پاسخ به آنها، برخی قرآن پژوهان معاصر معتقدند آن سوی این کثرت و تنوع ...

متن کامل

حقیقت موت، انواع و مراتب آن از دیدگاه علامه طباطبایی

پدیدۀ «موت» مقوله‌ای است که به غیر از دانش‌های تجربی‌، از دیدگاه فلسفی، کلامی و عرفانی به‌طورعمیق مطالعه می‌شود و به لحاظ جایگاه بحث، پیوند استواری نیز با ابواب علم‌النفس عقلی و حقیقت روح و مراتب آن در حکمت و عرفان دارد. علامه محمدحسین طباطبایی با استناد به آیات قرآنی و روایات معصومان‌علیهم‌السلام و بر مبنا و ممشای حکمت متعالیۀ صدرایی بر این باور است که روح اصالتاً...

متن کامل

شناخت نفس از دیدگاه علامه طباطبایی و دلالت‌های تربیتی آن

نوشتار حاضر می‌کوشد مسئله نفس را از دیدگاه علامه طباطبایی با بهره‌گیری از شیوه‌ی توصیفی ـ تحلیلی، مورد بررسی قرار دهد و مسائلی چون حقیقت نفس، تجرد نفس، مراتب نفس و رابطه نفس و بدن از دیدگاه ایشان را روشن سازد، سپس با توجه به دیدگاه‌های وی، برخی از دلالت های تربیتی آن را تبیین نماید. با توجه به مبانی نظری علامه در شناخت نفس، برخی از دلالت های تربیتی آن عبارت است از: اصالت بُعد معنوی انسان در براب...

متن کامل

تأویل از دیدگاه علامه طباطبایی

این متن در پی بررسى و نقد دیدگاه علامه طباطبایى درباره "تأویل" است.  نویسنده پس از توضیح معنى لغوى تأویل، موارد استعمال چهارگانه آن را در قرآن و کلام سلف برمى‌شمارد که عبارتند از: توجیه متشابه، تعبیر رؤیا، عاقبت امر و سرانجام کار و برداشت همه‌جانبه از آیه و بر این باور است که تمام آیات داراى تأویل به معنى اخیر است که از آن تعبیر به "بطن" نیز شده است سپس به صورت عملى تأویل چند آیه را مطرح مى‌کن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی تهران

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023